Masz w planach porzucenie etatu i pracę jako freelancer? Zanim przestaniesz pracować dla kogoś i będziesz panem własnego zawodowego losu, to koniecznie powinieneś dowiedzieć się więcej o takiej pracy. Chcesz zarabiać legalnie, jako freelancer bez firmy? Dowiedz się, jak się rozliczać. Istotne informacje na ten temat znajdziesz w naszym artykule. Zachęcamy do przeczytania!
Freelancer - kto to właściwie jest?
Freelancerem nazywamy osobę, która wykonuje swój zawód jako wolny strzelec. Nie ma ona etatu i pracuje realizując zlecenia dla różnych klientów. ,,Freelancer” to termin, którego użyto po raz pierwszy w XIX wieku – zrobił to Walter Scott. Praca jako freelancer jest jednoznaczna z nienormowanym czasem pracy, brakiem szefa, a także całkowitą wolnością działania. Osoby, które pracują w ten sposób, doceniają swoją pracę również za to, że mogą ją wykonywać z dowolnego miejsca i w każdej chwili mogą wziąć urlop. Mogłoby się zatem wydawać, że freelancing jest idealny, lecz czy na pewno? Niestety nie do końca.
Wszystko ma pewne wady – także praca jako freelancer. Decydując się na freelancing, trzeba doskonale zarządzać swoim czasem i potrafić znajdować wartościowe zlecenia. Pracując jako freelancer, nie ma się stałej pensji, dlatego cały czas trzeba dbać o to, aby miesięczne wynagrodzenie starczyło na odpowiednie warunki życia. Co więcej, freelancerzy samodzielnie muszą zadbać o ubezpieczenie czy emeryturę, co wynika z braku umowy o pracę (a to oznacza, że freelancer nie odprowadza składek).
Jeśli myślisz o pracy, jako freelancer, koniecznie sprawdź nasze dedykowane narzędzia. Praca zdalna jest przyjemna i efektywna, jeśli używasz odpowiednich narzędzi.
Pracując, jako freelancer bez firmy, koniecznie skorzystaj z naszego kalkulatora stawki godzinowej. To proste w użyciu narzędzie, które pomoże wycenić Ci projekt (dla działalności gospodarczej, umowy zlecenia, czy umowy o dzieło).
Freelancer bez firmy - jak się rozliczać?
Nie prowadzisz własnej firmy, a chciałbyś rozliczać się jako freelancer i nie wiesz, jak to zrobić? Opcji jest kilka – przedstawiamy Ci je poniżej.
Umowa o dzieło
Umowa o dzieło bywa nazywaną umową rezultatu. W tym przypadku tworzy się konkretne dzieło – może to być np. tekst. Nie liczy się tutaj to, jak ono powstało, a jedynie efekt. Przykładowo: gdy podjąłeś się stworzenia strony www, to otrzymasz wynagrodzenie, jeśli wykonasz ją w całości. Taki rodzaj współpracy nie wymaga od zleceniodawcy opłacania za zleceniobiorcę składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Umowa zlecenie
Ten rodzaj umowy polega na tym, że jedna strona realizuje czynność prawną dla drugiej z nich. W tym przypadku osoba, która realizuje zlecenie, nie odpowiada za rezultat, a jedynie za prawidłowe wykonywanie powierzonych obowiązków. Przy umowie zlecenie zleceniodawca odprowadza składki za zleceniobiorcę, aczkolwiek osoba zatrudniona nie jest chroniona przepisami Kodeksu pracy. Istotną informacją jest to, że zlecenia nie powinny mieć określonego stałego miejsca i czasu wykonywania – wówczas bowiem umowa ma znamiona umowy o pracę.
Firmy pośredniczące
Często jednak się zdarza, że klienci jednak wymagają faktury. Co możesz zrobić, gdy jednak nie prowadzisz działalności? W takiej sytuacji niekoniecznie musisz zakładać własną firmę. Możesz skorzystać z firm pośredniczących w wystawianiu faktur. To idealna opcja dla osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej. Dobrym wyborem może być np. Useme, choć warto podkreślić, że w takim przypadku konieczna jest opłata prowizji i podatku.
Freelancer z firmą - jak się rozliczać?
Niektórzy freelancerzy mają własne firmy. W takiej sytuacji zwykle rozliczają się na zasadzie B2B. Wówczas istotne jest skontrolowanie, jakie są koszty prowadzenia własnej działalności gospodarczej. To natomiast jest uzależnione od kilku czynników.
Działalność nierejestrowana
Zarejestrowanie firmy jest darmowe. Warto też wiedzieć, że rejestracja nie zawsze jest konieczna, ponieważ możesz prowadzić działalność nierejestrowaną. Tę opcję poleca się osobom, które pracę jako freelancing traktują jako metodę na dorobienie do domowego budżetu. Z tego rozwiązania możesz skorzystać, jeśli Twoje miesięczne zarobki w ciągu każdego miesiąca nie są wyższe niż połowa miesięcznego wynagrodzenia. Co roku jest to inna kwota – w 2022 roku jest to 1505 złotych. Istotnym wymogiem jest też to, że w ciągu ostatnich 60 miesięcy nie możesz prowadzić działalności. Gdy spełniasz te wymagania, to jedyne co musisz robić, to odprowadzać podatki.
Działalność gospodarcza
Ci, którzy dopiero startują z własną działalnością gospodarczą, mogą korzystać z rozmaitych ulg. Podczas pierwszych 6 miesięcy prowadzenia firmy można skorzystać z ,,Ulgi na start”. Gdy ona trwa, to nie musisz opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. W takiej sytuacji składki ZUS obejmują tylko składkę zdrowotną, która od roku 2022 roku zależy od wybranego sposobu opodatkowania i wysokości zarobków.
Później można korzystać z ZUS-u preferencyjnego aż przez 2 lata. Wówczas płacisz niższe sumy składek na ubezpieczenie społeczne i całą kwotę ubezpieczenia zdrowotnego. Preferencyjny ZUS w 2022 roku to 285,71 zł, a do tego indywidualnie wyliczona składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Jeśli zaś chodzi o tzw. duży ZUS, to w 2022 roku pełne składki to aż 1211,28 zł i oczywiście wspomniana składka na ubezpieczenie zdrowotne (uzależniona od dochodu). Czyli, im więcej zarobisz jako freelancer, tym większy ZUS zapłacisz.
Prognozowaną wysokość składek możesz obliczyć, korzystając z dostępnych kalkulatorów w Internecie.
Jakie są inne opłaty związane z prowadzeniem firmy?
Oczywiście przedsiębiorcy zobowiązani są też do innych opłat. Muszą opłacać podatki od przychodów, które są zależne od wybranego sposobu opodatkowania. Ważnym kosztem jest też księgowość. W przypadku małej firmy będzie to około 200-500 złotych miesięcznie. Alternatywą jest wykupienie abonamentu oprogramowania, dzięki któremu będziesz mógł się tym zająć samodzielnie. Do tego wszystkiego dochodzi cena licencji niezbędnych do pracy programów czy aplikacji. Gdy natomiast freelancer zdecyduje się na wynajem biura, to musisz wziąć pod uwagę czynsz.
Warto też tutaj podkreślić, że z założeniem działalności warto poczekać tak długo, aż freelancer osiągnie stabilizację finansową, dzięki której odprowadzanie składek i podatków nie będzie sprawiało żadnych problemów i co więcej – prowadzenie własnej firmy będzie pozwalało na godne życie. Jako freelancer bez firmy, możesz całkowicie legalnie pracować. Jeśli prowadzenie firmy uważasz za zbyt dużą odpowiedzialność, to nie masz obowiązku jej zakładania.
Freelancer bez firmy - czy warto?
Zanim podejmiesz decyzję o byciu freelancerem bez działalności, to koniecznie musisz zdawać sobie sprawę z pewnej sprawy. Mianowicie pracując w oparciu o umowę o dzieło, nie zarabiasz na swoją emeryturę. W takiej sytuacji nie masz także ubezpieczenia (choć co ważne – możesz być podciągnięty pod ubezpieczenie członka rodziny). Zatem freelancer ma czyste zarobki, ale oprócz nich nie ma praktycznie nic. Sam musi zadbać o ubezpieczenie zdrowotne, a także o odpowiednie zabezpieczenie na przyszłość.
Praca jako freelancer ma jednak tę zaletę, że nie istnieje wiek emerytalny. Oznacza to, że freelancer może pracować, ile i jak długo chce, a nawet przez całe życie! Zatem czy praca bez działalności to dobre rozwiązanie? Gdy po kalkulacjach stwierdziłeś, że taki freelancing jest bardziej opłacalny, a dodatkowo nie zarabiasz zbyt wiele i nie masz stałych zleceń, to najprawdopodobniej freelancer bez firmy to najlepsze rozwiązanie. Pamiętaj jednak, że czasem może okazać się, że koszty prywatnej opieki medycznej, odkładanie na emeryturę i inne wydatki mogą być nawet wyższe niż podatki, czy składki na ZUS!
Co więcej, w ostatnich czasach obserwuje się, że firmy chętniej współpracują z osobami, które są w stanie wystawić fakturę.
Jak freelancerzy się najczęściej rozliczają?
Ci freelancerzy, którzy nie mają własnej działalności gospodarczej, zwykle korzystają z dwóch rodzajów umów cywilnoprawnych takich jak umowy o dzieło i umowy zlecenia. Istnieją spore różnice między pracami, które wykonasz na podstawie umów tego typu.
Jak wspominaliśmy, w przypadku umowy o dzieło, to ma ona charakter jednorazowego zlecenia. Przedmiotem pracy jest wykonanie ściśle określonego produktu lub stworzenie czegoś zupełnie nowego. Jest zatem idealnym wyborem dla freelancerów, którzy mogą m.in. tworzyć strony www, projektować grafiki, wykonywać tłumaczenia lub pisać teksty. Umowa o dzieło umożliwia korzystanie z przeniesienia praw majątkowych.
Natomiast umowa zlecenia znajduje zastosowanie wtedy, gdy świadczenie usług odbywa się w sposób ciągły i w sytuacji, gdy liczy się czas i staranność wykonywania zlecenia. To jest znacznie ważniejsze niż efekt. Dlatego też umowa zlecenia zwykle stosowana jest do rozliczania takich prac jak np. administracja stron www lub moderacja blogów.
Dodatkowo ci freelancerzy, którzy mają przestrzeń do wynajęcia (fizyczną lub cyfrową), mogą korzystać z umów najmu, aby rozliczyć np. udostępnienie studia, czy reklamę w sieci.
Umowa o dzieło - podatek i koszty uzyskania przychodu
Umowa o dzieło cieszy się niemałą popularnością. Ta głównie wynika z szerokiego zakresu prac, które mogą być przedmiotem umowy. Freelancerzy uwielbiają ją z wielu powodów, a jednym z nich są podatki – to wszystko za sprawą kosztów uzyskania przychodu. Standardowa stawka podatku dochodowego dla umów o dzieło to 17% lub 32%, jeśli doszło do przekroczenia drugiego progu podatkowego. Co więcej, jeśli chodzi o umowy powyżej 200 zł brutto, to nie płaci się go jednak od całości zarobionej kwoty.
Umowa o dzieło przewiduje, że część wynagrodzenia jest zwolniona z podatku w zamian za koszty, jakie musiałeś ponieść, aby stworzyć zamówiony produkt. To koszty uzyskania przychodu. Zwykle jest to 20%, ale jeśli przeniesiesz prawa autorskie, to koszt uzyskania przychodu bardzo wzrasta – nawet do 50%, obniżając o połowę wartość podatku. Z tym samym wiąże się udzielenie licencji.
Musisz jednak wiedzieć, że prawa autorskie możesz przenieść jedynie do prac o autorskim, unikalnym charakterze i tylko wtedy, gdy ustawodawca przewidział taką opcję. Jeśli chodzi o umowy o dzieło o wartości poniżej 200 zł brutto bez przekazania praw majątkowych do utworu, to nie stosuje się kosztów uzyskania przychodu. Wówczas podatek jest liczony od całej kwoty.
Dodatkowo pamiętaj, że jest limit wartości umów, w których uzyskasz wyższy KUP. Ile wynosi? Dokładnie tyle samo, co limit drugiego progu podatkowego, czyli 85 528 zł. Jest to jednoznaczne z tym że jeśli poprzez przenoszenie praw autorskich zaoszczędzisz więcej niż powyższa kwota, to następne przenoszenie praw majątkowych lub udzielenie licencji skończy się tym, że odliczysz jedynie rzeczywiście poniesione koszty.
Umowa zlecenia - podatek
Jeśli chodzi o podatki, to pod tym względem umowa zlecenia jest trochę bardziej skomplikowana niż umowa o dzieło. W tym przypadku stawka podatkowa to 17% lub 32% po przekroczeniu drugiego progu. Tutaj również możesz ponieść pewne koszty, co przewidział ustawodawca. Tutaj jednak są one stałe – na poziomie 20%. Jest to jednoznaczne z tym, że podatek jest liczony od 80% wartości zlecenia, natomiast 20% jest zwolnione z podatku.
Co natomiast komplikuje sytuację? Przede wszystkim to, że od umów zlecenia odprowadza się składki na ubezpieczenia społeczne, zaś ich wysokość wpływa na wysokość kwoty netto, którą otrzymujesz. W sytuacji, gdy umowa zlecenie zawarta z klientem jest jedynym tytułem do ubezpieczenia, to zleceniodawca musi odprowadzać za Ciebie składki w pełnym wymiarze. Gdy natomiast masz już ubezpieczenie (np. korzystasz z ubezpieczenia współmałżonka), to od Twojego wynagrodzenia zostanie potrącona jedynie składka na Fundusz Zdrowia.
Składają się na nie dwie części – ta pierwsza wynosi 9% i jest odprowadzana od kwoty brutto freelancera, natomiast druga wynosi 7,75%, co wynika z tego, że w całości odlicza się ją od podatku freelancera i nie ma ona wpływu na następne pomniejszenie kwoty netto.
Zagraniczne przychody freelancera - jak je rozliczyć?
Obecnie freelancerzy nie mają już jedynie polskich klientów. Wolni strzelcy często szukają nowych wyzwań i decydują się na zlecenia zagraniczne. Wówczas jednak problematyczna bywa kwestia umów i podatków.
Co warto wiedzieć w tej kwestii? Najważniejsze jest to, że mieszkając w Polsce, podlegasz nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Oznacza to, że niezależnie od tego, z jakiego kraju otrzymujesz wynagrodzenie, masz obowiązek jego opodatkowania w Polsce. To ważne informacje i warto o nich nie zapominać, aby uniknąć podwójnego opodatkowania, gdy przysługuje Ci prawo do rozliczania się z zagranicznym fiskusem.
Podczas rozliczania ważne jest, gdzie było wykonywane zlecenie i rezydencja podatkowa. Gdy zatem jesteś zameldowany na stałe w Polsce i w tym kraju płacisz podatki, co do zasady z zagranicznym klientem powinieneś rozliczyć się na podstawie umowy, odpowiadającej zakresem umowie zlecenia lub o dzieło. Wówczas sam odpowiadasz za odprowadzenie podatku analogicznie do rozliczenia między osobami fizycznymi.
Nie da się ukryć, że formalności dotyczące samodzielnego odprowadzania podatku często zniechęcają freelancerów do podejmowania współpracy z firmami z zagranicy. Jednak zupełnie niepotrzebnie, ponieważ w takiej sytuacji pomocne może być rozliczenie przez Useme, czyli świetna alternatywa! To popularny serwis, który może wystawić dla Twojego klienta międzynarodową fakturę bez VAT (z VATem odwróconym), a wszelkie formalności podatkowe weźmie na siebie.
Freelancing, to coś, z czym mamy do czynienia od wielu lat. Doskonale wiemy, że organizacja pracy jest jednym z najważniejszych aspektów w pracy dobrego freelancera. Skorzystaj z naszych planerów, dzięki którym zwiększysz efektywność swojej pracy.